Hoe heet het als je de letter S als sh/sj uitspreekt?
Dat heet dialect spreken. Vooral in Amsterdam hoor je steeds vaker een sj-geluid in plaats van een s.
De uitspraak van de z wordt verschoven naar een s, en de s op zijn beurt naar een sj.
Hierdoor lijken deze luidsprekers vaag op Duitsers. Duits heeft, afgezien van enkele recente ontleningen aan het Engels, geen woorden die beginnen met een s-klank: Seele (‘ziel’), Sie (‘u’) en setzen (‘zit’) klinken als ‘zeeluh’, ‘zie’ en ‘zetsen’, en woorden als grimmig (‘sterk’), spät (‘laat’) en schön (‘mooi’) hebben in het begin een sj-klank. Sommige dialecten in Oost-Nederland doen het op dezelfde manier. Net zoals Duitsers onderscheid maken tussen az en een sj, maken moderne Amsterdammers onderscheid tussen s en sj.
Hoe heet het als je de letter S als sh/sj uitspreekt?
In de Nederlandse taal komen vaak verschillende klanken voor die door bepaalde letters worden weergegeven. Een voorbeeld hiervan is de letter ‘S’ die soms als ‘sh’ of ‘sj’ wordt uitgesproken. Maar hoe heet dit fenomeen nu precies?
Palatalisatie
Dit fenomeen heet palatalisatie. Palatalisatie is een klankverschuiving waarbij een klank meer naar de harde verhemelte (het palatum) toe wordt uitgesproken. In het geval van de ‘S’ die als ‘sh’ of ‘sj’ wordt uitgesproken, wordt de ‘S’ dus meer naar het harde verhemelte toe uitgesproken waardoor de klank verandert.
Voorbeelden van palatalisatie
Een voorbeeld van een woord waarin dit gebeurt is ‘visioen’, waar de ‘s’ als een ‘sh’ wordt uitgesproken. Een ander voorbeeld is het woord ‘passie’, waar de dubbele ‘s’ als een ‘sj’ wordt uitgesproken.
Waarom gebeurt palatalisatie?
Palatalisatie gebeurt vaak in talen om woorden makkelijker uitspreekbaar te maken. Door een klank meer naar het harde verhemelte toe uit te spreken, kan een woord vloeiender worden uitgesproken. Ook kan palatalisatie gebeuren onder invloed van andere klanken in een woord.
Palatalisatie in andere talen
Niet alleen in het Nederlands komt palatalisatie voor, maar ook in veel andere talen. Zo wordt in het Engels de ‘s’ in het woord ‘vision’ ook als een ‘sh’ uitgesproken en in het Spaans wordt de ‘s’ in het woord ‘pasión’ als een ‘sj’ uitgesproken.
Conclusie
De uitspraak van de letter ‘S’ als ‘sh’ of ‘sj’ in het Nederlands heet dus palatalisatie. Dit is een klankverschuiving waarbij een klank meer naar het harde verhemelte toe wordt uitgesproken om een woord makkelijker uitspreekbaar te maken of onder invloed van andere klanken in een woord.