Het spreekwoord “Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten” betekent dat mensen geneigd zijn anderen te beoordelen op basis van hun eigen karakter. Iemand die zelf niet eerlijk is, zal anderen ook snel verdenken van oneerlijkheid.
De herkomst van het spreekwoord is niet helemaal duidelijk, maar mogelijk stamt het uit de middeleeuwen. In die tijd waren herbergen vaak berucht als plaatsen waar onbetrouwbare mensen samenkwamen. De waard, de eigenaar van de herberg, had dus alle reden om op zijn hoede te zijn voor zijn gasten.
Het spreekwoord is vandaag de dag nog steeds relevant en wordt in verschillende contexten gebruikt. Bijvoorbeeld:
- In een zakelijke context: Als een bedrijf geen contract wil tekenen met een andere partij, omdat ze die partij niet vertrouwen.
- In een persoonlijke context: Als iemand niet met iemand anders wil omgaan, omdat hij of zij die persoon niet vertrouwt.
- In de politiek: Als een land geen samenwerking wil aangaan met een ander land, omdat ze dat land niet vertrouwen.
Het is belangrijk om te onthouden dat dit spreekwoord een generalisatie is. Niet alle mensen die zelf niet eerlijk zijn, zullen anderen ook verdenken van oneerlijkheid. Het is echter wel belangrijk om je bewust te zijn van je eigen vooroordelen en om te proberen anderen te beoordelen op basis van hun eigen merites.
Andere manieren om “Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten” te zeggen:
- Gelijkheid trekt gelijkheid aan.
- Wie kwaad denkt, die kwaad vindt.
- Met de maat die je uitmeet, zal je ook gemeten worden.
Synoniemen:
- De pot verwijt de ketel dat hij zwart is.
- Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is.
- Van den os en den ezel.
Antoniemen:
- Het voordeel van de twijfel geven.
- Ieder mens is anders.
- Niet alle mensen zijn hetzelfde.
Verwante spreekwoorden:
- Wie niet waagt, die niet wint.
- Door schade en schande wordt men wijs.
- Oefening baart kunst.