Waar komt victim blaming vandaan?
Veel mensen realiseren zich vaak niet eens dat ze het slachtoffer de schuld geven. De vraag komt, vreemd genoeg, vaak voort uit empathie. Zij leven zich in de situatie van het slachtoffer in en verbeelden zich de situatie. Ze denken na over wat ze in zo’n situatie zouden willen doen. Zouden ze kunnen zijn ontsnapt? Hadden ze kunnen voorkomen dat dit henzelf overkwam? Zonder dat je door hebt dat met de kennis achteraf de oplossingen ontstaan. Als je weet wat er gaat gebeuren, kun je gemakkelijk bedenken wat je had kunnen doen om die slechte situatie te voorkomen. En voor je het weet stel je de oplossing voor aan het slachtoffer. Die heeft er geen zin meer in, want wat gebeurd is, is al gebeurd.
Daarnaast maken wij (gelukkig) over het algemeen niet vaak een situatie mee waarin wij openlijk worden misbruikt. Dat leert ons dat de meeste mensen niet slecht zijn. Een ‘blamer’ denkt dan: hoe heeft de dader zijn daad gepleegd? Iets moet ervoor gezorgd hebben dat een goed mens een slecht mens is geworden.
Dat gecombineerd met de kennis achteraf doet ons denken: ‘Waarom heb je niet…’ of ‘Je had dit moeten weten omdat…’
Waar komt victim blaming vandaan?
Victim blaming, of het de schuld geven aan het slachtoffer van een misdrijf of misbruik, is een veelvoorkomend fenomeen in onze samenleving. Het is belangrijk om te begrijpen waar dit gedrag vandaan komt om het te kunnen bestrijden.
Culturele normen en waarden
Een van de redenen voor victim blaming is dat onze samenleving vaak bepaalde culturele normen en waarden heeft die slachtoffers van misdrijven of misbruik onder druk zetten. Bijvoorbeeld, als iemand het slachtoffer wordt van seksueel geweld, kan de cultuur de neiging hebben om te geloven dat het slachtoffer zich op de een of andere manier heeft uitgelokt of verdiend.
Gebrek aan empathie
Een ander aspect van victim blaming is een gebrek aan empathie voor het slachtoffer. Mensen kunnen moeite hebben om zich in te leven in de situatie van het slachtoffer en zoeken naar manieren om de schuld bij hen te leggen om zichzelf gerust te stellen dat zoiets hen niet kan overkomen.
Sociale conditionering
Victim blaming kan ook het gevolg zijn van sociale conditionering. Van jongs af aan worden mensen vaak geleerd om te oordelen en de schuld te geven in plaats van medeleven te tonen en te steunen. Dit kan leiden tot een cultuur waarin victim blaming de norm is.
Conclusie
Het is belangrijk om bewust te zijn van de oorsprong van victim blaming en actief te werken aan het veranderen van deze schadelijke mentaliteit. Door empathie te tonen, te luisteren naar slachtoffers en de focus te verleggen van het slachtoffer naar de dader, kunnen we een samenleving creëren waarin slachtoffers van misdrijven en misbruik de steun en gerechtigheid krijgen die ze verdienen.